W dniu 12 marca 2022 r. uczestniczyliśmy w spotkaniu z Wojewodą Lubelskim, a także z przedstawicielami organizacji pozarządowych. Przedmiotem spotkania było opracowanie planu pomocy uchodźcom z Ukrainy.
14 marca przesłaliśmy notatkę do Wojewody Lubelskiego dotyczącą pomysłu na skierowanie nowych zasobów ludzkich do pomocy uchodźcom z Ukrainy. Zasygnalizowaliśmy w niej problem zarówno długotrwałej, jak i bezprawnie przedłużanej detencji, stosowanej wobec uchodźców, ich dzieci i małoletnich bez opieki.
Mimo przewlekłości postępowań prowadzonych przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców, Komendanci Placówek SG, wbrew obowiązującym przepisom, wnioskują o przedłużanie detencji.
Obecnie naszą pomocą objęte są m.in. rodziny umieszczone głównie w Strzeżonym Ośrodku dla Cudzoziemców SG w Białej Podlaskiej, pozostającym w strukturze Nadbużańskiej Oddziału Straży Granicznej. Na przełomie roku, w ośrodkach strzeżonych w Polsce, przetrzymywanych było kilkaset dzieci, pochodzących z krajów, w których dochodzi do poważnych naruszeń praw człowieka (m.in. Iraku, Afganistanu, Somalii, czy Tadżykistanu).
Rodziny przetrzymywane w detencji trafiły do ośrodka strzeżonego po udanej próbie przekroczenia granicy polsko-białoruskiej. Wydaje się, że osoby te nie zostały zawrócone na Białoruś ze względu na zakwalifikowanie ich do grupy wrażliwej (ze względu na stan zdrowia, ciążę, przebywanie małoletniego bez opieki, etc.). Po zatrzymaniu osoby te były kierowane do ośrodków strzeżonych, gdzie miały być prowadzone wobec nich procedury w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej w Polsce. Jednak Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców, Komendant Placówki SG w Białej Podlasce (podobnie jak organy SG odpowiedzialne za ośrodki w Przemyślu, Kętrzynie, Lesznowoli czy Białymstoku/Czerwonym Borze) prowadzili postepowania w sposób przewlekły, po czym w sposób niezgodny z prawem wnioskują o przedłużenie tej detencji. Skutkiem takiego postepowania jest pozbawienie wolności tych dzieci od dłuższego czasu- nawet od sierpnia 2021 roku.
Chcąc uniknąć traumatyzowania dzieci, których postępowania detencyjne i deportacyjne prowadzone są „z gorliwością godną lepszej sprawy” zwróciliśmy się do Pana Wojewody, aby doprowadził do zwolnienia dzieci z „rodzinnego” ośrodka strzeżonego w Białej Podlasce. Sprawa ta nie wymaga zmiany ustawowej, gdyż ustawa o udzielaniu ochrony cudzoziemcom ochrony na terytorium RP zawiera art. 89 ust. 4a, którego Komendant PSG w Białej Podlaskiej wbrew prawu nie stosuje.
Trudno sobie wyobrazić, żeby w sytuacji, w jakiej się znalazła Polska stać nas było na przygotowanie operacji powrotowych rodzin z dziećmi pod eskortą Straży Granicznej. Szczególnie ciężko jest to wytłumaczyć, w sytuacji, w której poprzez granicę z Ukrainą wjeżdżają w tej chwili bez problemów osoby nieskutecznie starające się poprzednio wjechać do Polski przez terytorium Białorusi. To dyskryminujące traktowanie zupełnie identycznych osób w zależności od tego, czy wjeżdżają na terytorium RP z objętej wojną Ukrainy, czy z terytorium reżimowej Białorusi.
W dobie inwazji rosyjskiej na Ukrainie chcielibyśmy zajmować się pomocą prawną osobom uciekającym przed zbrodniczymi działaniami innego państwa, a nie cudzoziemcami krzywdzonymi przez naszą urzędnicza bezduszność. Dlatego mamy ogromną nadzieję, na ustosunkowanie się Wojewody Lubelskiego do naszej prośby.
