Obecnie słowo azyl używane jest jako potoczne określenie ochrony międzynarodowej o którą
ubiegać mogą się osoby, które doświadczyły określonych form prześladowania. Zasadnicza
różnica pomiędzy azylem i ochroną międzynarodową to przesłanki od których spełnienia
Ustawodawca uzależnia możliwość udzielenia ochrony. Przesłanki udzielenia ochrony
międzynarodowej zostały zawarte w art 13 ust. 1 Ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: u.u.c.o.), zgodnie z którym cudzoziemcowi
nadaje się status uchodźcy, jeżeli na skutek uzasadnionej obawy przed prześladowaniem w
kraju pochodzenia z powodu rasy, religii, narodowości, przekonań politycznych lub
przynależności do określonej grupy społecznej nie może lub nie chce korzystać z ochrony tego
kraju. Z kolei podstawy do udzielenia azylu wskazane zostały w art. 90 tej samej ustawy i
zgodnie z nimi cudzoziemcowi można, na jego wniosek, udzielić azylu, gdy jest to niezbędne
do zapewnienia mu ochrony oraz gdy przemawia za tym ważny interes Rzeczypospolitej
Polskiej. Biorąc pod uwagę brzmienie obu przepisów zauważyć należy, że wspólnym
elementem jest pewnego rodzaju zagrożenie, przed którym żywi obawę cudzoziemiec. O ile
w przypadku ochrony międzynarodowej, przykładowe postacie jakie może przybierać
wspomniane zagrożenie zostały wskazane w art 13 ust 4 u.u.c.o., tak w przypadku azylu
Ustawodawca nie zdecydował się na przedstawienie zamkniętego lub otwartego katalogu
przesłanek. Z pewnością konieczność zapewnienia ochrony musi oznaczać taki stan, w którym
cudzoziemiec odczuwa zagrożenie i związaną z nim potrzebę ochrony, a organ właściwy do jej
udzielenia podziela stanowisko cudzoziemca. Należy zauważyć również, że ochrony
międzynarodowej udzielić można na wypadek prześladowania w kraju pochodzenia,
natomiast udzielenie azylu nie jest w żaden sposób związane z określonym miejscem.
Logicznym wydaje się jednak, że w przypadku wniosku o azyl, zdarzenia przed którymi
cudzoziemiec żywi obawę muszą zagrażać cudzoziemcowi poza państwem, w którym został
złożony wniosek o azyl. Jako zasadniczą różnicę pomiędzy instytucją azylu a ochroną
międzynarodową wskazać należy ważny interes Rzeczypospolitej Polskiej który musi
przemawiać za udzieleniem azylu cudzoziemcowi. Pojęcie ważnego interesu nie pozostaje w
żaden sposób wyjaśnione na gruncie właściwej ustawy. Spełnienie tej przesłanki jest więc
uzależnione wyłącznie od oceny organu, ma charakter uznaniowy i wykazuje silne konotacje
polityczne. Pomimo, że instytucja azylu posiada cechy ochrony związanej z kwestiami
humanitarnymi, to pozostaje ona wyłącznym prawem państwa do ochrony cudzoziemca i
służy do realizacji ważnego interesu Rzeczypospolitej Polskiej.