Istotą projektu jest nadzór społeczny nad stosowaniem alternatywnych do detencji cudzoziemców środków zapobiegawczych, stanowiących całkowicie nową instytucję w prawie polskim. Celem projektu jest zbadanie w jaki sposób przepisy, które wprowadziły możliwość ich orzekania są stosowane w praktyce oraz czy ich wprowadzenie wywarło realny wpływ na wzmocnienie ochrony praw podstawowych migrantów nieregularnych i osób ubiegających się o status uchodźcy, ze szczególnym uwzględnieniem rodzin z dziećmi. Instytut na rzecz Państwa Prawa w latach 2012-2013 przeprowadził monitoring postanowień sądowych, na podstawie których cudzoziemcy umieszczani byli w Strzeżonych Ośrodkach dla Cudzoziemców. Sądzimy, że również dzięki naszemu raportowi w 2013 roku doszło do zmiany ustawy o cudzoziemcach. Wprowadzono wiele alternatyw wobec detencji, które zaproponowane zostały w naszym raporcie. Po roku od wejścia w życie ustawy warto zbadać, jak sprawdziły się nowe instytucje prawne.
Zasadniczą częścią projektu będzie przeprowadzenie monitoringu polegającego na analizie akt spraw, w których wydano postanowienia o zastosowaniu alternatyw detencji lub o detencji oraz wywiadu strukturalizowanego wśród pracowników organizacji pozarządowych, a także sędziów i pracowników SG. Czynnikiem wzmacniającym stosowanie alternatyw wobec detencji będzie bieżące interweniowanie w sprawach zgłaszanych w FIPP przez cudzoziemców. Rezultatem projektu będzie skuteczny monitoring i opublikowanie raportu w zakresie stosowania środków alternatywnych do detencji cudzoziemców.
Projekt finansowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji finansowanego z Funduszy EOG