Zapewnienie cudzoziemcom ochrony przed prześladowaniem, doświadczeniem poważnej krzywdy, torturami czy inną formą nieludzkiego i poniżającego traktowania jest jednym z najważniejszych zobowiązań państwa wobec wspólnoty międzynarodowej. Zasada non-refoulement w praktyce nie polega jedynie na zakazie wydalania czy odsyłania cudzoziemca do kraju, gdzie jego prawa podstawowe mogą być zagrożone. Obejmuje ona także obowiązek indywidualnego zbadania powodów szukania ochrony (azylu) przez cudzoziemca docierającego do granic terytorium państwa przyjmującego. Z tego względu stanowi ona nie lada wyzwanie w kontekście obrony granic suwerennych państw przed niezgodnym z prawem wjazdem migrantów. To napięcie pomiędzy poszanowaniem suwerenności państwa (zawierającej uprawnienie do decydowania kogo wpuścić na swoje terytorium) a ochroną praw podstawowych migrantów uciekających przed prześladowaniem, można zaobserwować w większości współczesnych liberalnych demokracji.

W niniejszym raporcie przedstawione zostały różnice w podejściu Polski do zobowiązań międzynarodowych w zakresie zapewnienia dostępu do ochrony międzynarodowej w zależności od kontekstu:

1) przy przekraczaniu granicy wbrew przepisom prawa na polsko-białoruskim odcinku granicy państwowej;

2) w przejściach granicznych po legalnym przekroczeniu granicy polsko-białoruskiej przez osoby nieposiadające tytułu wjazdu do Polski;

3) przy przekraczaniu granicy z Ukrainą po 24 lutego 2022 roku.