W latach 2022-2024 działalność statutowa Instytutu na rzecz Państwa Prawa została dofinansowana z Funduszy Norweskich w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy. Dzięki wsparciu EOG Instytut prowadził szereg strategicznych litygacji dotyczących zapewnienia pomocy prawnej cudzoziemcom poszkodowanym przez arbitralnie działające organy państwa polskiego. Rezultatem tych działań jest kilka postępowań przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka oraz kilkadziesiąt interwencji w sprawach detencji cudzoziemców (w tym 27 wniosków o zadośćuczynienie z tytułu niesłusznej detencji).

Jednym z efektów projektu było przygotowanie raportu z ochrony praw migrantów na granicy polsko—białoruskiej w latach 2020-2022. Raport w sposób syntetyczny identyfikuje dotykające migrantów, niezgodne z prawem praktyki udokumentowane przez prawników IPP. Stanowią one podsumowanie zarzutów formułowanych w działalności przed sądami polskimi i międzynarodowymi. Prezentowany raport nie tylko dokumentuje przykłady naruszenia prawa, ale wskazuje obszary wymagające zmiany praktyki lub podjęcia działań legislacyjnych (usunięcie podstaw prawnych do przeprowadzania push-backów i wprowadzenie systemu nieodpłatnej pomocy prawnej w postępowaniach powrotowych). Ufamy, że pomogą one w krytycznym spojrzeniu na funkcjonujący system pozbawiania migrantów prawa do posiadania praw.

“Access to State-Funded Legal Assistance in Asylum And Return Procedures in Poland”

W latach 2021-2023 Instytut na rzecz Państwa Prawa wspólnie z przedstawicielstwem  UNHCR w Polsce dokonał monitoringu dostępu cudzoziemców do pomocy prawnej w trakcie ubiegania się  o ochronę międzynarodową oraz w postępowaniach powrotowych. Państwa UE zobowiązane zostały do zapewnienia migrantom dostępu do nieodpłatnej pomocy prawnej (NPP) w postępowaniach odwoławczych. Obowiązek ten wynika z przepisów Dyrektywy Proceduralnej 2013/32/UE oraz Dyrektywy Powrotowej 2008/115/WE. Opublikowany raport z monitoringu przetłumaczony na j. angielski dowodzi, że Polska nie zapewnia dostępu do skutecznego środka prawnego w postępowaniach powrotowych. Ponadto wprowadzenie w 2016 roku systemu nieodpłatnej pomocy prawnej w postępowaniach odwoławczych przed Radą do Spraw Uchodźców nie doprowadziło do wzrostu liczby decyzji pozytywnych wydawanych przez ten Organ.

Zapewnienie cudzoziemcom ochrony przed prześladowaniem, doświadczeniem poważnej krzywdy, torturami czy inną formą nieludzkiego i poniżającego traktowania jest jednym z najważniejszych zobowiązań państwa wobec wspólnoty międzynarodowej. Zasada non-refoulement w praktyce nie polega jedynie na zakazie wydalania czy odsyłania cudzoziemca do kraju, gdzie jego prawa podstawowe mogą być zagrożone. Obejmuje ona także obowiązek indywidualnego zbadania powodów szukania ochrony (azylu) przez cudzoziemca docierającego do granic terytorium państwa przyjmującego. Z tego względu stanowi ona nie lada wyzwanie w kontekście obrony granic suwerennych państw przed niezgodnym z prawem wjazdem migrantów. To napięcie pomiędzy poszanowaniem suwerenności państwa (zawierającej uprawnienie do decydowania kogo wpuścić na swoje terytorium) a ochroną praw podstawowych migrantów uciekających przed prześladowaniem, można zaobserwować w większości współczesnych liberalnych demokracji.

W niniejszym raporcie przedstawione zostały różnice w podejściu Polski do zobowiązań międzynarodowych w zakresie zapewnienia dostępu do ochrony międzynarodowej w zależności od kontekstu:

1) przy przekraczaniu granicy wbrew przepisom prawa na polsko-białoruskim odcinku granicy państwowej;

2) w przejściach granicznych po legalnym przekroczeniu granicy polsko-białoruskiej przez osoby nieposiadające tytułu wjazdu do Polski;

3) przy przekraczaniu granicy z Ukrainą po 24 lutego 2022 roku.

Jedną z najdalej idących ingerencji w prawa i wolności człowieka jest umieszczenie w ośrodku strzeżonym cudzoziemca nie posiadającego tytułu pobytowego w danym państwie. Używane w literaturze pojęcie „detencja cudzoziemców” dotyczy zatrzymywania zarówno nieregularnych migrantów, jak i uchodźców czy osób ubiegających się o ochronę międzynarodową. Polska, w przeciwieństwie do innych państw członkowskich UE, nie rozwinęła w ostatnich pięciu latach swojego systemu przyjmowania uchodźców. Co więcej, zmniejszającej się liczbie przyjmowanych wniosków o ochronę, odmowie udziału w relokacji i przesiedleniach osób ubiegających się o ochronę, towarzyszyło zmniejszenie liczby funkcjonujących w Polsce otwartych ośrodków dla cudzoziemców. Kryzys migracyjny na granicy polsko-białoruskiej w 2021 roku ukazał szereg problemów z którymi muszą się mierzyć cudzoziemcy przebywający w detencji w Polsce.

Niniejsza publikacja dotyczy detencji cudzoziemców ukazanej w perspektywie prawa międzynarodowego i prawa Unii  Europejskiej, a także jako element polityki azylowej i migracyjnej. Przedstawiliśmy wyniki naszych obserwacji, które ukazują rozmiar detencji w Polsce w ostatnich latach i  legalność jej stosowania przez organy państwowe. Raport obejmuje, w szczególności, nasze badania dotyczące sytuacji uchodźców na granicy polsko-białoruskiej w 2021 i możliwości składania przez nich wniosków o ochronę międzynarodową.

W momencie realizacji projektu „Migrants have the right to have rights”, Polska zmagała się z dwoma poważnymi problemami migracyjnymi. Kryzys migracyjny i humanitarny na granicy polsko-białoruskiej oraz agresja Rosji przeciwko Ukrainie były jednymi z największych wyzwań, z którymi musiała się zmierzyć. Te sytuacje spowodowały wzrost potrzeb dotyczących pomocy prawnej, nie tylko w przypadku postępowań powrotowych, ale również w postępowaniach detencyjnych. Większość osób, wobec których toczyły się postępowania o zobowiązanie do powrotu, z powodu przekroczenia granicy państwowej wbrew przepisom prawa, była natychmiast umieszczana przez Sąd Rejonowy w strzeżonym ośrodku dla cudzoziemców.

W raporcie wyszczególniliśmy akty prawne prawa międzynarodowego oraz prawa Unii Europejskiej regulujące wydalanie cudzoziemców oraz akty prawne prawa polskiego regulujące postępowanie w sprawie zobowiązania cudzoziemca do powrotu. Opisaliśmy praktykę organów prowadzących postępowania w sprawie zobowiązania cudzoziemca do powrotu oraz przedstawiliśmy statystyki dotyczące tych postępowań z lat 2017-2021.

W maju 2014 roku do polskiego prawa została wprowadzona możliwość używania innych niż izolacyjne (detencja) środków zabezpieczania postępowań prowadzonych wobec cudzoziemców, których pobyt w Polsce jest nielegalny. Polska, wykonując obowiązek dostosowania prawa do standardów UE, przestała stosować środki izolacyjne w przypadkach, w których wystarczającym zabezpieczeniem postępowanie powinno być zgłaszanie się w określonych odstępach czasu do Straży Granicznej, wpłata zabezpieczenia pieniężnego, zamieszkiwanie w wyznaczonym miejscu, czy też przekazanie do depozytu dokumentu podróży.

Celem monitoringu było zbadanie praktyki oraz skali stosowania środków alternatywnych przez Straż Graniczną i sądy, a także identyfikacja przeszkód w ich stosowaniu. Równoległym celem była poprawa sytuacji migrantów nieregularnych oraz uchodźców.

Dzięki projektowi zebrano dane dotyczące prowadzonych przez Straż Graniczną i sądy postępowań w sprawach cudzoziemskich. Od 2013 r. zmniejszyła się liczba cudzoziemców umieszczonych w ośrodkach strzeżonych o 40% (1051 wobec 1755). Równocześnie w 2014 i 2015 roku SG i sądy zastosowały środki nieizolacyjne wobec odpowiednio 364 i 768 cudz. W trakcie realizacji monitoringu (XI 2015) doszło do dostosowania prawa polskiego do standardów UE. Monitoring (wnioski DIP, wywiady i interwencje prawników) zwiększył świadomość społecznej kontroli w 26 sądach i wszystkich oddziałach SG (w tym wszystkich ośrodkach strzeżonych). 150 cudzoziemców uzyskało pomoc prawną w w sprawach detencji i alternatyw. Powstał raport zawierający diagnozę i wnioski (12 konkretnych wniosków). Raport potwierdza pozytywne skutki wprowadzenia alternatyw i zawiera postulaty zmian w prawie (i praktyce). Raport dostępny jest on-line. Ponadto został rozesłany do wszystkich uczestniczących w projekcie podmiotów. Raport może być wykorzystany przez każdą instytucję działająca na rzecz ochrony praw migrantów w RP.

W ramach projektu zorganizowano szkolenie dla zespołu projektu oraz seminarium promujące raport, przygotowano i opublikowano raport podsumowujący monitoring, przeprowadzono 20 wywiadów, uzyskano informację z 26 sądów rejonowych, przeanalizowano 113 spraw z 13 Sądów Rejonowych w Polsce (w których stosowano detencję), ponadto prawnicy prowadzili stałe działania interwencyjne w ośrodkach strzeżonych.

Projekt wzmocnił też podstawy instytucjonalne wnioskodawcy (szkolenia, networking, współpraca z innymi instytucjami badawczymi).

Zapraszamy do lektury Raportu będącego wynikiem monitoringu realizowanego w ramach projektu „Monitoring stosowania alternatyw do detencji cudzoziemców” finansowanego z Programu Obywatele dla Demokracji ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Jeśli chcesz otrzymać Raport, wyślij prośbę z danymi adresowymi na adres: monitoring@panstwoprawa.org

Zapraszamy do lektury publikacji „Witaj PL” wydanej w ramach realizacji projektu „Centrum Informacji dla Cudzoziemców”, współfinansowanego z Programu Krajowego Funduszu Azylu, Migracji i Integracji oraz budżetu państwa.

„Witaj PL” przybliży Ci najważniejsze kwestie, z którymi będziesz musiał zmierzyć się podczas pobytu w Polsce. Staraliśmy się, aby informacje zostały zawarte w sposób najbardziej przejrzysty – w formie wykresów, tabel, wyliczeń oraz pytań wraz z odpowiedziami. Mamy nadzieję, że w niniejszej publikacji znajdziesz odpowiedzi na pytania, które Cię interesują, a nasz system prawny, społeczny i kulturowy przestanie być wielką zagadką.

Niniejsza publikacja powstała w ramach projektu „Wsparcie Dobrowolnych Powrotów na Lubelszczyźnie II” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Powrotów Imigrantów i budżetu państwa. Opracowanie zawiera informacje o działaniach związanych z przymusowymi powrotami cudzoziemców w wybranych państwach Unii Europejskiej, orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w zakresie przestrzegania praw człowieka przez Federację Rosyjską oraz zagadnienia związane z polityką powrotową Norwegii. Zachęcamy do lektury.

Niniejsza publikacja, przygotowana w wersji polsko-angielskiej oraz polsko-rosyjskiej, powstała w ramach projektu „Integracja Cudzoziemców na Lubelszczyźnie III” współfinansowanego przez Europejski Fundusz na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich oraz budżet państwa. Skierowana jest w szczególności do cudzoziemców przebywających na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, do osób na co dzień stosujących prawo cudzoziemskie oraz do podmiotów działających w obszarze wsparcia migrantów. W opracowaniu kompleksowo omówiono status prawny obywateli państw trzecich w Polsce – poczynając od kwestii związanych z ich wjazdem i pobytem na podstawie krajowych wiz długoterminowych, poprzez zezwolenia na pobyt czasowy i stały oraz zagadnienia związane z pobytem rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, aż po instytucje zgody na pobyt ze względów humanitarnych i pobyt tolerowany. W analizie tematu szeroko wykorzystano orzecznictwo sądowe oraz dorobek doktryny.

Zapraszamy do lektury publikacji „Witaj w Polsce!”, wydanej w ramach realizacji projektu „Integracja Cudzoziemców na Lubelszczyźnie III”, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich i budżetu państwa.

Niniejsza publikacja zawiera informacje o dostępie do służby zdrowia w Polsce, systemie oświaty a także podstawowych prawach i obowiązkach rodzinnych.

Z przyjemnością informujemy, że ukazała się nowa publikacja wydana przez Fundację Instytut na rzecz Państwa Prawa w ramach projektu „Centrum Porad Prawnych dla Uchodźców”, która powstała dzięki wsparciu finansowemu Europejskiego Funduszu na rzecz Uchodźców, budżetu państwa oraz Gminy Lublin. „Co? Gdzie? Kiedy? czyli Informator dla Uchodźców w Polsce” skierowany jest właśnie do uchodźców przebywających w Polsce, a więc do cudzoziemców, którzy ubiegają się w Polsce o nadanie statusu uchodźcy oraz do osób, które uzyskały już w Polsce jedną z form ochrony międzynarodowej. Do pierwszej kategorii osób adresowana jest w szczególności CZĘŚĆ I poświęcona procedurze, natomiast dla drugiej kategorii osób istotna będzie CZĘŚĆ II. Całość opisana jest prostym językiem, zawiera same najpotrzebniejsze informacje – co, gdzie, kiedy i jak można załatwić, przez co stanowi swoisty przewodnik dla cudzoziemca, który dopiero przyjechał do Polski i chciałby dowiedzieć się, jak będzie wyglądała jego procedura, a także dla osób, które już jakiś czas mieszkają w Polsce, ale potrzebują na co dzień praktycznych rad i pomocy w załatwianiu swoich spraw, zwłaszcza tych urzędowych. Dodatkowo cała publikacja podzielona jest na dwie wersje językowe: polską i rosyjską tak, by cudzoziemcy mieli możliwość samodzielnego przestudiowania zawartych tam treści i zapoznania się z przysługującymi im prawami i obowiązkami.

Wersja elektroniczna publikacji „Co? Gdzie? Kiedy? czyli Informator dla Uchodźców w Polsce” dostępna jest tutaj, natomiast w siedzibie Fundacji (pokój 83) udostępniamy zainteresowanym bezpłatnie egzemplarze Informatora w wersji tradycyjnej, książkowej. Zapraszamy do lektury!

Publikacja powstała w celu promocji idei dobrowolnego powrotu obywateli państw trzecich do krajów pochodzenia oraz przekazania podstawowych informacji prawnych na ten temat. Opracowanie przybliża regulacje prawne w zakresie dobrowolnych powrotów, zarówno na poziomie europejskim (dyrektywa 2008/115), jak i krajowym. Zawiera omówienie przepisów nowej ustawy o cudzoziemcach dotyczących powrotów dobrowolnych jak i przymusowych, a także ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP w zakresie, w jakim dotyczą organizacji powrotów dobrowolnych realizowanych przez Szefa Urzędu ds. Cudzoziemców. Szczególna uwaga została poświęcona możliwościom realizacji tzw. wspomaganych dobrowolnych powrotów przez Międzynarodową Organizację ds. Migracji. Publikację zamykają rekomendacje i wnioski płynące ze współpracy Instytutu na rzecz Państwa Prawa z instytucjami współrealizującymi powroty na gruncie prawa polskiego.

Przedstawiamy Państwu nową publikację Fundacji Instytut na rzecz Państwa Prawa zatytułowaną „Integracja cudzoziemców w Polsce i Europie: perspektywa lokalna”. Publikacja ta stanowi pewnego rodzaju podsumowanie trzyletniego projektu „Lubelska Regionalna Sieć Wsparcia Imigrantów II” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich oraz budżetu państwa.

Do monografii wybranych zostało 10 artykułów. Do części pierwszej włączyliśmy teksty pokazujące pomysły na radzenie sobie krajów przyjmujących z napływem imigrantów. Są tu teksty zarówno pokazujące nasze rodzime rozwiązania i zmiany zachodzące z perspektywy czasowej, jak i, dla porównania, rozwiązania pochodzące z innych krajów.

Część druga monografii zawiera teksty pokazujące mechanizmy adaptacji imigrantów od strony podmiotowej. Autorzy poszczególnych tekstów skupiali się na analizach wąskich aspektów psychologicznej integracji – dopiero ich zestawienie pozwala zobaczyć zjawisko z szerszej perspektywy i dostrzec jego różnorodność. Spośród pięciu tekstów włączonych w tą cześć monografii pierwszy jest pisany z pozycji socjologicznej. Pozostałe teksty napisane zostały na gruncie psychologii i pochodzą ze wspólnego programu badawczego realizowanego w ramach projektu Lubelska Regionalna Sieć Wsparcia Imigrantów.

Życzymy owocnej i miłej lektury.

Publikacja powstała w ramach projektu ”Monitoring zasadności i rzetelności wniosków i postanowień dotyczących umieszczania osób ubiegających się o status uchodźcy w strzeżonych ośrodkach i aresztach w celu wydalenia”, finansowanego ze środków Fundacji im. Stefana Batorego w ramach programu Demokracja w Działaniu. 

Raport zawiera wstęp oraz pięć części: Detencja cudzoziemców a międzynarodowe standardy ochrony praw człowieka (Tomasz Sieniow), Praktyka sądowa stosowania detencji cudzoziemców w Polsce (Teresa Dębowczyk, Joanna Oleszkowicz), Wnioski i rekomendacje  (Tomasz Sieniow), Zalecenia UNHCR dotyczące detencji (tłum. Klara Tomaszek), Przepisy odnoszące się do umieszczania cudzoziemców w strzeżonych ośrodkach w projekcie ustawy o cudzoziemcach (wersja z dnia 6 marca 2013 r.).

Bardzo ważną częścią raportu są opracowane przez UNHCR zalecenia dotyczące alternatyw wobec stosowania detencji wobec osób ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy.

Zapraszamy do lektury publikacji „Nabywanie obywatelstwa polskiego”, wydanej w ramach realizacji projektu „Integracja Cudzoziemców na Lubelszczyźnie II”, finansowanym ze środków Europejskiego Funduszu na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich oraz budżetu państwa.

Niniejsza publikacja jest skierowana do cudzoziemców poszukujących informacji na temat nabywania obywatelstwa, a także do pracowników urzędów i instytucji zajmujących się pomocą migrantom. W publikacji zostały omówione regulacje dot. nabywania obywatelstwa z mocy prawa (poprzez urodzenie oraz repatriację), uznanie za obywatela oraz nadanie obywatelstwa polskiego, a także szczególna pozycja małoletniego w sprawach dot. obywatelstwa.

Publikacja jest bezpłatna, wydana w wersji polsko-angielskiej i polsko-rosyjskiej. W celu otrzymania egzemplarzy drukowanych prosimy o kontakt na adres: migrant[at]panstwoprawa.org.

Autorzy: Anna Kosińska, Paweł Wojtasik

Niniejsza publikacja jest kolejnym wydawnictwem w ramach projektu „Wsparcie Dobrowolnych Powrotów na Lubelszczyźnie”, który realizowany był przez Instytut na rzecz Państw Prawa od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2012 r.

Opracowanie obejmuje przedstawienie priorytetów polityki powrotowej UE, zasad funkcjonowania Europejskiego Funduszu Powrotów Imigrantów, prezentację polskich regulacji prawnych w zakresie powrotów dobrowolnych i przymusowych oraz doświadczenia z realizacji projektu.

Publikacja uwzględnia stan prawny po wdrożeniu „dyrektywy powrotowej”.

Autorzy: J. Gieroba, I. Precz, Delaine R. Swenson

Prezentujemy publikację „Wezwanie do uzupełnienia braków formalnych czyli krótki przewodnik po dobrych praktykach w studenckim wolontariacie prawniczym”, finansowaną ze środków Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich.

Autorzy: J. Gieroba, M. Gwiazda, A. Kosińska, P. Wojtasik (red.)

Prezentujemy Państwu publikację dotyczącą dobrowolnych powrotów, przygotowaną w ramach projektu „Wsparcie Dobrowolnych Powrotów na Lubelszczyźnie” współfinansowanego ze srodków Europejskiego Funduszu Powrotów Imigrantów i budżetu państwa.

Publikacja ta w kompleksowy sposób omawia zagadnienie dobrowolnych powrotów w świetle prawa krajowego i wspólnotowego oraz zawiera rekomendacje w zakresie możliwości wzmocnienia przeprowadzania dobrowolnych powrotów.

Redakcja: Józef Krukowski, Tomasz Sieniow, Mirosław Sitarz

W imieniu Instytutu na rzecz Państwa Prawa i Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa KUL zapraszamy do lektury szóstego numeru biuletynu „Modele edukacji prawników. Doświadczenia i perspektywy” wydanego dzięki współfinansowaniu Fundacji im. S. Batorego.

W imieniu Instytutu na rzecz Państwa Prawa oraz Katedry Prawa Międzynarodowego i Amerykańskiego KUL pragniemy zaprezentować Państwu raport „Poland and the European Court of Human Rights: Selected Issues and Recommendations” przygotowany dzięki wsparciu finansowemu Fundacji im. S. Batorego.

Instytut na rzecz Państwa Prawa przeprowadził analizę orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach dotyczących Polski wypracowując pewne rekomendacje. Osobami odpowiedzialnymi za projekt są Prof. Delaine Swenson, Dr Kinga Stasiak i Dr Anna Szarek.

Projekt badawczy rozpoczął się w drugim kwartale 2010 r. Owoce pracy ekspertów w postaci raportu zostały zaprezentowane 10 czerwca 2011 r. w czasie spotkania poświęconego orzecznictwu Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Spotkanie zorganizowała Fundacja Instytut na rzecz Państwa Prawa we współpracy ze Katedrą Prawa Międzynarodowego i Amerykańskiego KUL.

Podjęcie działalności analitycznej w tym obszarze było możliwe dzięki dotacji instytucjonalnej, którą nasza Fundacja otrzymała w 2009 r. od Fundacji im. Stefana Batorego.

Zachęcamy do zapoznania się z wynikami prac ekspertów.

Autorzy: Monika Gwiazda, Justyna Jellinek, Teresa Jura, Joanna Oleszkowicz, Paulina Pankowska, Anna Pawelec, Tomasz Sieniow (red.)

Niniejszy informator został przygotowany zarówno z myślą o osobach, które są w trakcie procedury uchodźczej, jak o tych, wobec których procedura została zakończona. Zakres merytoryczny publikacji obejmuje zagadnienia z zakresu rodzajów ochrony udzielanej cudzoziemcom w Polsce, pobytu cudzoziemców w Polsce podczas procedury uchodźczej oraz sytuacji cudzoziemców, którzy otrzymali w RP status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zgodę na pobyt tolerowany. Podręcznik szczegółowo opisuje przy tym przebieg postępowania o nadanie statusu uchodźcy oraz sądową kontrolę decyzji administracyjnych w procedurze uchodźczej.

Z uwagi na fakt, że podręcznik skierowano głównie do cudzoziemców, którzy starają się o uzyskanie ochrony w RP, został on wydany w wersji dwujęzycznej – polsko-rosyjskiej. Niemniej jednak zawiera on też wiele informacji przydatnych dla osób, które w swojej pracy zawodowej mają kontakt z uchodźcami.

Autorzy: Joanna Gieroba, Monika Gwiazda, Anna Kosińska, Paweł Wojtasik (red.)

Oddajemy w Państwa ręce jedną z pierwszych publikacji na naszym rynku poświęconą instytucji dobrowolnych powrotów imigrantów. W opracowaniu omówione zostały podstawowe problemy współczesnych migracji, zagadnienia dotyczące ochrony praw człowieka w kontekście dobrowolnych powrotów oraz regulacje prawne obowiązujące obecnie w Unii Europejskiej oraz w Polsce. Przedstawione zostały również grupy beneficjentów, którzy mogą skorzystać z dobrowolnego powrotu i sposoby organizacji wyjazdu – samodzielnie, z pomocą Międzynarodowej Organizacji do Spraw Migracji (IOM) lub przez Urząd do Spraw Cudzoziemców (UdSC).

Publikacja została przygotowana w ramach projektu „Wsparcie Dobrowolnych Powrotów na Lubelszczyźnie” realizowanego przez Fundację Instytut na rzecz Państwa Prawa.

Monika Gwiazda, Dagmara Jachacz, Joanna Oleszkowicz, Magdalena Maciąg, Tomasz Sieniow (red.)

Przebywanie na terytorium obcego państwa wiąże się z licznymi obowiązkami, poczynając od spełnienia wymogów przy legalnym przekroczeniu granicy, poprzez uzyskanie zgody na pobyt, zameldowanie aż po terminowe przedłużanie wizy. Polskie prawo gwarantuje jednocześnie cudzoziemcom legalnie przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej prawa, często równe obywatelom polskim. Znajomość praw i obowiązków może znacznie ułatwić pobyt cudzoziemca w Polsce, a zarazem jest warunkiem jego dobrej integracji z polskim społeczeństwem.

Integracja cudzoziemców na Lubelszczyźnie jest tytułem projektu realizowanego w latach 2009-2010 przez Instytut na rzecz Państwa Prawa. Projekt współfinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich i budżetu państwa. Działania Instytutu na rzecz Państwa Prawa obejmujące pomoc prawną i integracyjną skierowaną do legalnie przebywających w naszym kraju cudzoziemców są szerzej zaprezentowane na stronie www.migrant.lublin.pl. Mamy nadzieję, że dzięki opracowanemu przez prawników FIPP informatorowi integracja ta będzie szybsza i łatwiejsza a cudzoziemcy wybierający Polskę za swoją drugą ojczyznę skorzystają z zamieszczonych w nim wskazówek z pożytkiem dla siebie i swoich rodzin. Wierzymy, że podejmowane przez nas działania zaowocują nową jakością integracji cudzoziemców w naszym regionie.

Autorzy: Anna Kosińska, Paweł Wojtasik, Tomasz Sieniow (red.)

Niniejsza publikacja jest próbą zebrania informacji na temat instytucji działających na rzecz cudzoziemców i udostępnienia ich zainteresowanym w sposób przejrzysty i czytelny. W podręczniku znajdą Państwo dane kontaktowe i zakres podejmowanych działań centralnych organów państwa i urzędów administracji państwowej, jednostek samorządowych i szkół wyższych, organizacji międzynarodowych i pozarządowych. Mamy nadzieję, że informacje zawarte w podręczniku będą stanowiły pomoc dla cudzoziemców, którzy, dokonując życiowych wyborów, zatrzymują się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej na dłużej, jak i tych dla których pobyt w Polsce jest tylko krótkim etapem w ich migracjach.

Niniejszy podręcznik został opublikowany w ramach projektu „Lubelska Regionalna Sieć Wsparcia Imigrantów” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich i budżetu państwa. Celem projektu jest stworzenie instytucjonalnego wsparcia dla osób i instytucji zajmujących się sprawami cudzoziemców w naszym regionie. Członkowie sieci spotykają się na regularnych spotkaniach roboczych i szkoleniach, dzięki którym lepiej mogą rozwiązywać problemy rodzące się wraz ze zwiększaniem się zjawiska migracji. Ponadto w ramach projektu stworzona została Biblioteka Migracyjna z zasobami wykorzystywanymi przez instytucje pracujące z migrantami oraz redagowany jest newsletter sieci i serwis internetowy – www.migrant.lublin.pl. Wierzymy, że podejmowane przez nas działania zaowocują nową jakością integracji w naszym regionie.

Broszura została przygotowana w czterech językach: polskim, ukraińskim, rosyjskim oraz angielskim.

Autorzy: Roman Głogowski, Teresa Jura, Joanna Oleszkowicz

Niniejszy informator o prawach i obowiązkach osób, które uzyskały w Polsce status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub pobyt tolerowany stanowi próbę pomocy cudzoziemcom i urzędnikom admini­stracji państwowej i samorządowej w zrozumieniu systemu prawnego obowiązującego w Polsce po wprowadzeniu przepisów wynikających z konieczności implementacji prawa europejskiego. Chodzi tu zwłaszcza o rozwiązania w zakresie nowej instytucji jaką jest ochrona uzupełniająca.

Fundacja Instytut na rzecz Państwa Prawa od 2004 roku prowadzi program poradnictwa prawnego dla uchodźców, wspierając proces integracji uchodźców w Polsce, najpierw dzięki pomocy UNHCR, a od 2006 roku w ramach projektów finansowanych z Europejskiego Funduszu Uchodźczego. W naszej pracy bardzo często spotykamy się z problemami dotyczącymi wybranych w informatorze za­gadnień. Ich wybór nie jest więc przypadkowy. Ufamy, że dzięki prostemu przedstawieniu kwestii dotyczących uzyskiwaniu w Polsce karty pobytu, starania się o pomoc integracyjną, pomoc socjalną, świadczenia rodzinne, korzystania z opieki zdrowotnej i warunków podejmowania w zatrudnienia, proces integracji cudzoziemców w Polsce stanie się choć odrobinę łatwiejszy. Aby z informatora mogli korzystać zarówno cudzoziemcy, jak i osoby im pomagające postanowiliśmy przygotować go w dwu wersjach językowych (polskiej i rosyjskiej). Mamy nadzieję, że będzie on Państwu pomocny, a w przyszłości będziemy mogli go doskonalić i aktualizować.

Wydanie informatora było możliwe dzięki finansowemu wsparciu Wojewody Lubelskiego. Uzupełniło w ten sposób pomoc prawną dla uchodźców prowadzoną stale przez naszą Fundację dzięki finan­sowaniu otrzymywanemu z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Uchodźczego.

Zespół ekspertów:  Marlena Gilewicz, Jacek Izydorczyk, Łukasz Lewandowski, Dariusz Raczkiewicz, Delaine R. Swenson, Małgorzata Wasylczuk, Paweł Wiliński

Koordynator: Marek Siudowski

Opracowanie stanowi wynik analizy problematyki stosowania tymczasowego aresztowania w Polsce. Przygotowano je przede wszystkim pod kątem praktycznych problemów, z jakimi spotykają się praktycy prawa na różnym etapie stosowania przepisów prawa normujących omawianą instytucję. Raport ma być próbą odpowiedzi na społecznie ważne pytania dotyczące stosowania w Polsce tymczasowego aresztowania. Zawiera on również rekomendacje skierowane do poszczególnych grup zawodów prawniczych, dotyczące praktyki stosowania izolacyjnego środka zapobiegawczego.

Autorzy: Tomasz Sieniow, Wojciech Włodarczyk

Świadomość wagi ochrony dóbr niematerialnych w działalności innowacyjnej przedsiębiorstw ma pierwszorzędne znaczenie. Nie mniej ważne jest dostrzeganie korzyści i zagrożeń związanych z wykorzystywaniem w działalności komercyjnej owoców cudzej twórczości dostępnej w Internecie. Stąd mamy nadzieję, że oddawana do rąk Czytelnika publikacja przyczyni się do kształtowania się wśród przedsiębiorców kultury innowacyjności, uczynienia z praw własności intelektualnej ważnego składnika majątku przedsiębiorstwa oraz szacunku dla cudzej własności intelektualnej.

Przy opracowywaniu niniejszej publikacji Autorzy wykorzystali Informator swego autorstwa pt. „Własność Intelektualna w społeczeństwie informacyjnym” wydany w 2007 roku przez Fundację Instytut na rzecz Państwa Prawa i Urząd Patentowy RP. Prezentowane zagadnienia zostały za zgodą Fundacji zaktualizowane i poszerzone. Mamy nadzieję, że oddawany do rąk Czytelnika efekt pomoże w sprawnym poruszaniu się po informacyjnej autostradzie.

Autorzy: Tomasz Sieniow, Wojciech Włodarczyk

Niniejszy informator jest kompilacją podstawowych regulacji z zakresu prawa własności intelektualnej. Autorzy w zwięzły i przystępny sposób wyjaśniają koncepcje prawa własności intelektualnej, praw autorskich i dóbr niematerialnych oraz ich funkcje w obowiązującym systemie prawa. Informator szczegółowo porusza kwestie prawa autorskiego w Internecie, opisując regulacje dotyczące m. in. ściągania i wysyłania plików w sieci, kopiowania plików mp3, piractwa komputerowego czy odpowiedzialności dostawców usług internetowych za działania użytkowników. Poruszona została również tematyka znaków towarowych w kontekście sieci Internet.

Publikacja została wydana w ramach projektu „Młodzieżowa kampania edukacyjna na rzecz ochrony praw własności intelektualnej w Internecie”, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach programu grantowego „Zwiększenie świadomości społecznej oraz wzmocnienie roli organizacji pozarządowych w zakresie rzecznictwa i monitoringu” (Środki Przejściowe 2004).

Autor: Marek Siudowski

Redakcja: Tomasz Sieniow, Delaine R. Swenson

Tłumaczenie: Marzena Rzeszót, Bartek Sobala, Anna Węglarz

Projekt „Weź do głowy: nie daj w łapę! Antykorupcyjna kampania edukacyjna” ma przyczynić się do zwiększenia świadomości uczniów szkół ponadpodstawowych w województwie lubelskim co do zjawiska korupcji w różnych sferach życia społecznego oraz przybliżyć formy walki z tym zjawiskiem.

Opracowanie powstało w oparciu o poglądy wyrażane w literaturze przedmiotu (Ś.P. prof. Henryka Popławskiego, Ś.P. prof. Mieczysława Surkonta, prof. Andrzeja Zolla, dr Przemysława Palki, dr Anny Kubiak oraz Małgorzaty Reut).

Publikacja wydana w ramach projektu „Weź do głowy: nie daj w łapę! Antykorupcyjna Kampania Edukacyjna” realizowanego z Programu Środki Przejściowe 2005 „Granty dla organizacji pozarządowych w celu intensyfikacji społecznych inicjatyw antykorupcyjnych.